Mk VIII Cromwell

A27M Cruiser Tank VIII Cromwell — brytyjski czołg pościgowy nazwany na cześć Olivera Cromwella, był to jeden z bardziej udanych angielskich czołgów pościgowych, pierwsza konstrukcja tego typu dorównująca ówczesnym czołgom średnim. Był to pierwszy angielski czołg z działem "uniwersalnym" (z armatą przeciwpancerną przystosowana także do strzelania amunicją kruszącą i odłamkową), miał dużą mobilność i niezłe opancerzenia. W końcowym okresie II wojny światowej w niektórych jednostkach brytyjskich zastąpił amerykańskie czołgi M4 Sherman. Bazując na tej konstrukcji powstał Comet, uważany za pierwszy nowoczesny czołg podstawowy.

Historia

Cromwell został zaprojektowany na zamówienie armii brytyjskiej jako następca czołgu Crusader. Specyfikacje techniczne nowego czołgu zostały ustalone pod koniec 1940, a pierwsze projekty nowych maszyn pojawiły się już na początku 1941.

Pierwszym z nich był Cavalier, zaprojektowany w bardzo krótkim czasie czołg z licznymi wadami i silnikiem Liberty o niewystarczającej mocy. Nowy silnik Meteor bazował na rozwiązaniach silnika lotniczego Rolls Royce Merlinie, który używany był między innymi do napędu myśliwców Supermarine Spitfire. Ze względu na priorytetową produkcję silników lotniczych w zakładach Rolls Royce'a wykonanie Meteora powierzono wytwórni Rover Car Company. Tymczasowo powstał nowy model czołgu nazwany A27 Mk VIII z nowym silnikiem o mocy 600 KM (447 kW (dwukrotnie większej niż moc silnika Liberty).

Ponieważ fabryka Rover potrzebowała kilka miesięcy na przygotowanie nowej linii produkcyjnej, pierwsze modele A27 zostały wyposażone w przestarzałe silniki Liberty, czołgu te otrzymały oznaczenie A27L Centaur. Pierwsze Meteory zeszły z linii produkcyjnej dopiero w styczniu 1943 i można było rozpocząć produkcję A27M Cromwell.

Zanim nowy czołg wszedł do służby dokonano w nim kilku dodatkowych zmian, przede wszystkim wymienione główne uzbrojenie – zamiast armaty 6-funtowej użyto działa Ordnance QF 75mm, nowszej wersji "sześciofuntówki" przystosowanej do strzelania tą samą amunicją co amerykańska armata czołgowa 75 mm.

Chrzest bojowy Cromwelli odbył się dopiero w czerwcu 1944 w czasie operacji Overlord i nie zdobył on specjalnej popularności wśród swoich załóg. Był chwalony za szybkość i niski profil, niższy od Shermana, ale krytycznie odnoszono się do jego opancerzenia. Grubość pancerza czołowego tych dwóch czołgów była porównywalna, ale płyta pancerna "Shermana" była bardziej pochylona i lepiej wyprofilowana. Krytykowano także główne uzbrojenie Cromwella, w praktyce okazało się, że jego działo 75 mm nie było tak skuteczne jak wcześniejsza armata 6-funtowa czy amerykańskie działo czołgowe 75 mm używane w Shermanach.

Dane techniczne
Silnik Rolls-Royce Meteor, benzynowy
Moc 600 KM (447 kW)
Wymiary
Długość kadłuba 6,35 m
Szerokość 2,91 m
Wysokość 2,83 m
Masa
Masa własna 28 ton
Opancerzenie
Grubość pancerza do 76 mm
Osiągi
Prędkości maksymalne
Na drodze 64 km/h km/h
W terenie 29 km/h km/h
Zdolność pokonywania przeszkód
Zasięg 280 km km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
Artyleryjskie Armata 75 mm
Strzeleckie 2 × karabin maszynowy Besa 7,92 mm